Bóle chroniczne

bóle chroniczneBól to niezwykle potrzebny mechanizm fizjologiczny, który ma ostrzegać nas przed działaniem bodźców uszkadzających tkanki. W przypadku bólu ostrego dochodzi do natychmiastowego przewodzenia impulsów nerwowych, natomiast ból przewlekły ma charakter utrwalony i ma przyczynić się do „oszczędzania” dotkniętej procesem chorobowym tkanki i usprawnienia procesów regeneracyjnych. Niekiedy jednak dochodzi do utrwalenia dolegliwości bólowych – i ból odczuwalny jest pomimo zaniku bodźca bólowego. Możliwe jest także stałe odczuwanie bólu na drodze adaptacji układu nerwowego do działającego bodźca bólowego. Dlaczego tak się dzieje?

Za odczuwanie bólu odpowiadają receptory bólowe (nocyceptywne), które za pośrednictwem włókien nerwowych przekazują impulsy do mózgu. Tu za pośrednictwem receptorów zlokalizowanych w korze mózgowej dochodzi do syntezy naturalnych związków opioidowych, które mają na celu zredukowanie bólu. W miejscu uszkodzenia tkanki dochodzi do rozwoju stanu zapalnego i kumulacji substancji uwolnionych z uszkodzonych komórek. Związki te określane są mianem mediatorów bólu i warunkują pobudliwość układu nerwowego na czynnik bólowy. Gdy działanie tych związków trwa przez dłuższy czas, ma miejsce nadmierne drażnienie receptorów bólowych i obniżenie progu ich pobudliwości. Wystarczy bodziec bólowy o znacznie mniejszym nasileniu, aby spowodować odczucia bólowe – gdy tak się dzieje, ból odczuwalny jest praktycznie przez cały czas. I taki stan określany jest mianem bólu chronicznego. Dochodzi ponadto do mniej efektywnego syntetyzowania związków przeciwbólowych – enkefalin. Ból ten nie ma żadnego znaczenia fizjologicznego, nie ma na celu ostrzeganie nas o zagrożeniu – prowadzi natomiast do znacznego pogorszenia jakości życia.

Walka z chronicznym bólem nie powinna sprowadzać się do przewlekłego stosowania leków przeciwbólowych – taka metoda polega jedynie na stłumieniu bólu, ale nie modyfikuje zaburzeń w funkcjonowaniu obwodowego i ośrodkowego układu nerwowego. Ponadto długotrwałe stosowanie leków przeciwbólowych może podrażniać żołądek i zaburzać pracę wątroby. Skuteczną metodą redukcji bólu okazuje się być akupunktura. Ta metoda terapii doskonale sprawdza się w przypadku bólów nie związanych z powstaniem zmian zwyrodnieniowych bezpośrednio uciskających zakończenia nerwowe. Podczas zabiegu akupresury dochodzi do pobudzenia syntezy neurotransmiterów, a także zoptymalizowania progu pobudliwości układu nerwowego. Ponadto dochodzi do pobudzenia krążenia w tkankach dotkniętych stanem zapalnym, co umożliwia redukowanie stanu zapalnego oraz redukcję bólu.